Er bestaan verschillende normen zoals HD (harmonisatie document), EN (europese norm), NEN (nederlandse norm) of IEC (internationale norm).

Pas als het door een wetgever wordt vastgesteld wordt het een verplichting.

Ter toelichting hierbij is dat een wet in principe vrij toegankelijk is, en is dus zonder kosten in te zien.

Via het Bouwbesluit 2012 (wettelijke eisen voor bouwwerken) wordt de NEN1010 (op dit moment de 2015 versie) aangewezen. Niet de gehele NEN1010 wordt aangewezen echter alleen de bepalingen die gaan over elektrische veiligheid. Alle doorverwijzingen vanuit de NEN1010 worden daarbij niet meegnomen. 

Ook kan een norm door een opdrachtgever in de contractdocumenten zijn opgenomen (privaatrechtelijk) en wordt het toepassen van de  betreffende norm dan in zijn geheel verplicht.

De NEN 1010 is een richtlijn en dus geen wet. Daarom kan het NEN instituut er ook geld voor vragen. Men is in de basis vrij om deze norm wel of niet toe te passen.

Maar, in het Bouwbesluit 2012, en dat is wel opgenomen in de wet, moet het electrische veiligheidsniveau van de NEN 1010 bereikt worden. Om dat niveau te bereiken is het eenvoudigst om dat te doen door de installatie te ontwerpen en te monteren volgens de NEN 1010.

Maar er is nog meer. Elke installatie of goed moet voorzien zijn van een CE markering. Op elektrotechnisch gebied is dat de laagspanningsrichtlijn, uitgegeven door de EU. 

In deze laagspanningsrichtlijn wordt verwezen naar de IEC 60364. Het is aan de landen van de EU om deze in eigen land in te voeren. In Nederland is dat gedaan middels de NEN 1010. De NEN 1010 is dus een kopie van de IEC 60364. De artikel nummers (bepalingen) komen dan ook overeen. 

Ook in de omringende landen zijn de artikelnummers van de daar geldende  nationale norm identiek aan de IEC 60364. Dit vergemakkelijkt het vrij verhandelsverkeer.

Overigens heeft elk land aanvullende toevoegingen, en wordt in de NEN 1010 aangeduidt met een n (in de NEN1010:2020 met 'nlb'). 

De reden van dergelijke toevoegen is overigens onduidelijk, is het ene land beter dan de ander?

De aangewezen EN norm 50575 is daar heel duidelijk in. Bij kabels is de CPR van toepassing op gebouwegebonden kabels ten behoeve van het gebouw. Dit zijn kabels in of op het gebouw (bouwwerk). 

Een grondkabel die in  de grond ligt hoort daar niet bij maar zodra de kabel het gebouw (bouwwerk) ingaat dan moet men voldoen aan het Bouwbesluit 2012 oftwel NEN8012:2023 DEEL 1. 

Als een kabel dan via de kruipruimte de verdeelkast wordt ingevoerd is een Fca of Eca brandklasse voldoende.

Jazeker, maar in veel gevallen is het oppervlak van kabels nogal klein ten opzichte van wanden, plafonds en vloeren. In veel gevallen is volgens het bouwbesluit zo dat als het oppervlak minder dan 5% is, een verdere brandbestendigheid niet nodig is. 

Maar let op, in deze 5% moeten dan ook eventuele andere brandbare materialen in de betreffende ruimte  zijn opgenomen, zoals kozijnen etc. 

Vanwege deze laatste toevoeging is de 5% vrijstelling niet vaak van toepassing.

Vanaf juli 2023 is de NEN8012:2015 vervangen door een NEN8012:2023 die uit twee delen bestaat. De NEN8012:Deel 1 die is gebaseerd op de wettelijke eisen uit het BOUWBESLUIT 2012 en waaraan men moet voldoen. Dit deel behandeld het voorkomen van verspreiding van brand en rook en het voorkomen van slachtoffers.

Daarnaast is er ook een privaat deel 2 die men vrijwillig kan toepassen. Dit deel is meer gericht op het beperken van gevolgschade door brand en rook. Dit deel heeft natuurlijk de meeste impact als ook alle andere bouwproducten, inrichting en aankleding is afgestemd op de brandklassen uit deel 2 en niet alleen de kabels.

Ja, bijvoorbeeld bij kabels in liften, kabels met functiebehoud. Of kabels die niet behoren tot gebouwgebonden kabels. 

Volgens het Bouwbesluit 2012 dienen alleen de kabels die behoren tot constructieonderdelen voorzien te zijn van een CPR brandclassificatie

Voor laagspanning kan dat zeker. Voor hoogspanning is overleg met de kabelfabrikant nodig. De reden daarvan is dat kleine microscopische luchtblaasjes in de isolatie, door de continue gelijke richting kunnen gaan groeien. Bij wisselspanning is dat effect er niet.

Indien u een smeltzekering toepast zijn er geen verschillen, hooguit dat de spanning geschikt moet zijn, maar bij toepassen van automaten maakt het wel uit. Automaten zijn geijkt bij 50 Hz. Bij lagere of hogere frequentie is dus een correctie nodig. Het beste kunt u gebruik maken van een kabelberekeningsprogramma die corrigeert bij andere frequenties.

Volgens de norm IEC 60853 is verwoord dat een kabel die niet continue is belast, maar zoals voor een drinkwaterpomp of een PV installatie, maar kortdurig. dan kan een factor 0,8 toegepast worden waardoor met een dunnere kabel kan worden volstaan. De achtergrond hiervan is dat een kabel die gedurende een tijd de grond opwarmt, de grond erna de tijd heeft om de warmte af te voeren. Het verschil met kabels in een ladderbaan is dat grond warmte kan opnemen en lucht niet.

Het simpele antwoord is meten is weten. In de praktijk kunt u voor Nederland, waar het grondwaterpeil nogal hoog staat en het naar verhoudiding voldoende regent, met 1 K.m/W worden volstaan. Bij een vochtheid van minder dan 0,1 m3/m3 schiet de weerstand omhoog.

Met name klei is een aandachtspunt. Een kabel die warmer wordt dan 50°C zal uitdroging van de grond veroorzaken. Door deze uitdroging neemt de thermische weerstand toe en kan de kabel zijn warmte niet kwijt. Bij klei krijg je het effect dat de klei gebakken wordt en er een niet omkeerbare situatie optreedt. De thermische weerstand kan tot wel 4 of 6 stijgen.

Aluminium kabels worden steeds meer toegepast. Zeker nu de koperprijs blijft stijgen.

Kan ik zomaar aluminium toepassen? Nee, niet zomaar. De aansluitklemmen of vlaggen moeten met een speciale koper-aluminium uitvoeringen worden gedaan.

Zeker moet de doorsnede opnieuw worden berekend. De weerstand van aluminium is immers hoger dan van koper. En omdat meer weerstand meer warmte in de kabel verooorzaakt, immers de opgewekte warmte is I^2 x R, kan er dus minder stroom doorheen. Ook neemt het spanningsverlies toe, maar omdat de kabel toch al dikker wordt vanwege de warmte, zal de kabel niet ook nog eens dikker worden ten gevolge van het maximale spanningsverlies. Dat geldt overigens ook voor de berekening van de maximale lengte voor kortsluiting.

Zeker, en niet onbelangrijk. Er moeten speciale koper-aluminium aansluit klemmen worden toegepast. Wordt dat niet gedaan dan wordt het aluminium 'aangevreten'. Wel ter aandachtspunt dat de uitzettingscoëfficienten van aluminium anders is dan van koper. Bij veel temperatuur variaties is controle van de aansluitvlaggen nodig. Overigens is het ook raadzaam sowieso enkele maanden na de montage de aansluitingen na te trekken.

Aluminium kabel is ook als soepele kabel mogelijk (klasse 5).

Zelfs dat. Omdat aluminum lichter van gewicht is, kan met een lichtere contructie van de kabelondersteuning zoals ladderbanen of kabelgoten worden volstaan.

Voor een kabel op een schip of in een gebouw op het land gelden dezelfde fysische eigenschappen. De stroombelastbaarheidstabellen in de NEN 1010, en dus ook in de IEC 60364, zijn gewoon van toepassing. Wel met de opmerking dat op schepen meestal van een hogere omgevingstemperatuur wordt uitgegaan en meerdere kabel naast elkaar. De stroombelastbarheidtabellen voor de scheepsvaart lijken daarom anders dan voor op het land, maar als deze voor 20 graden C worden omgerekend zijn het weer dezelfde tabellen als in de IEC 60364.

Dat wel, op schepen kan volgens de scheepsnormen een correctie worden toegepast indien kabels niet continu worden belast. In software om kabels te berekenen kunt u daartoe en servicetijd en een wachttijd opgeven.

Dat maakt zeker uit. Indien u automaten toepast, moeten deze in de kabelberekening gecorrigeerd worden voor de hogere frequentie. Automaten zijn immers gecalibreerd voor 50 Hz. Daarnaast gaaat het skin effect vanaf een zekere doorsnede een rol spelen.

Maakt het voor de kabeldoorsnede wat uit als ik een grotere zekering inzet?

Ja zeker. Een grotere zekering heeft een hogere waarde van de I2. De afstand van I2 tot de Iz van de kabel neemt dan toe. De kabel is als het ware slechter beveiligd.  De kabel moet dikker worden. In de NEN 1010 is dat in beperkte mate opgenomen in de tabel 53.H

Helaas wel. Een gG patroon verschilt iets per fabrikant en soms ook per bouwvorm. Bij sommige fabrikanten is overigens een gG karakteristiek wel hetzelfde bij verschillende bouwvormen.

u kiest het best voor enkeladerige kabels, tegen elkaar aangelegd en in plat vlak gelegd.

Dat is niet zo moeilijk, u kiest voor enkeladerige kabels op klampen als het losse aders aan schakelaars betreft, of voor enkeladerige kabels in een goot als het de bedrading in de draadgoot betreft. Voor dat laatste dan nog wel even de factor voor het aantal kabels naast elkaar

Kabels zijn niet altijd UV bestendig. Met name de gebruikelijke grijze kabels. Een regelmatige controle van kabels die altijd in de zon liggen, is na enkele jaren nodig.

Kabels die in de volle zon liggen moeten speciale UV bestendige kabels zijn. De zwarte (neopreen) kabels zijn meestal UV bestendig.

Overigens is er wel een alternatief om kabels te coaten. Dit kan goedkoper zijn dan het aanbrengen van deksels op de ladderbaan of goot.

In de IEC 60364 (kopie in de NEN 1010) staan stroombelastbaarheidstabellen van kabels opgenomen. Dat beperkt zich echter tot XLPE, PVC of EPR geïsoleerde kabels. Voor andere materialen is er niets opgenomen. Er zijn wel software pakketten die op basis van de thermische eigenschappen en temperatuurbereik ook voor andere kabelmaterialen de doorsnede kunnen bepalen.